Dworki Szlacheckie

Dwór Szlachecki to (cyt. za wikipedią):
Forma wykształcona w architekturze polskiej okresu renesansu, przetrwała do XX wieku. Dwór obejmował budynek mieszkalny właściciela oraz zabudowania gospodarcze. W XVII wieku wyodrębniono dwór z całego kompleksu budynków - stał się samodzielnym oddzielonym budynkiem mieszkalnym. Dwory budowano z drewna na podmurówkach kamiennych lub z cegły. Często sytuowane na wzniesieniach, w otoczeniu starych drzew. Do dworu w okresie renesansu wchodziło się zazwyczaj z ganków krytych daszkiem opartym na słupach, a prostokątna bryła miała dobudowane alkierze. W okresie baroku zaczęto stosować mansardowe dachy, alkierze zastąpiono ryzalitami.
Po potopie szwedzkim wykształcił się dwór jako parterowy budynek, posiadający plan symetryczny i osiowy - osie zaakcentowane poprzez ganki lub ryzality. Klasycyzm zastąpił wejściowy ganek portykiem z tympanonem. Wewnątrz dworu znajdowało się wiele pokoi - sień, izba stołowa - jadalnia, pokoje gościnne, sypialnie, spiżarnia, a często także prywatną kapliczkę ze świętymi obrazami. W 1944 roku PKWN wydał tzw. dekret o reformie rolnej. Na jego mocy m.in. ziemia przylegająca do dworów została zabrana bez odszkodowania dawnym właścicielom i sprzedana małorolnym bądź bezrolnym chłopom lub znacjonalizowana. Same dwory zostały znacjonalizowane. Użytkowane w różny sposób przez różne instytucje, najczęściej były oddane w gestię lokalnego PGR. Po 1989 roku PGR-y uległy likwidacji. Ich majątek przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obiekty stały puste i w wielu przypadkach zostały zdewastowane. Aktualnie oblicza się, że około 80% dworów znajduje się w całkowitej ruinie. Reprywatyzacji nigdy nie wykonano, gdyż nie było i nie ma odpowiedniej ustawy.

/powrót/

Copyright - PTTK Ciechanów 2012- grafika- Studio CAM'RAT